Każdy z nas chciałby, żeby nasze babcie i nasi dziadkowie jak najdłużej pozostawali w dobrej formie. Wiele zależy nie tylko od ich trybu życia, ale także od treningu umysłu, który, nawiasem mówiąc, warto zacząć dużo wcześniej niż dopiero po przejściu na emeryturę. Już dwudziestolatkowie mają problemy z zapamiętywaniem związane z przeciążeniem informacyjnym. Dlatego ćwiczenie pamięci jest tak ważne w każdym wieku, choć w przypadku seniorów jest właściwie obowiązkowe. Według raportu GUS z 2021 roku liczba osób starszych w populacji Polski systematycznie rośnie i na koniec ubiegłego roku wyniosła 9,7 miliona, czyli ponad 25 procent. Tak zwane srebrne tsunami jest nie do zatrzymania.
Rodzaje pamięci
Istnieją różne sposoby klasyfikowania pamięci. Jednym z nich jest jej podział ze względu na czas trwania. Pamięć operacyjna, nazywana inaczej krótkotrwałą, pomaga w zachowaniu informacji przez krótki okres i ułatwia funkcjonowanie w życiu codziennym. Dzięki niej możemy dokonywać w myślach niekomplikowane obliczenia, zapamiętywać daty, numery telefonów czy imion osób. Pamięć długotrwała natomiast to cała nasza wiedza o świecie, wspomnienia, emocje, słowa oraz posiadane umiejętności. Można powiedzieć, że magazynujemy w niej informacje związane z naszą osobą. Pamięć operacyjna i długotrwała są ze sobą związane i można je poszerzać oraz doskonalić przez regularne treningi. A o to chyba łatwiej na emeryturze :). Szczególnie po pięćdziesiątce powinno się wzmacniać i zwiększać swoją wydolność intelektualną.
Trening pamięci dla seniora
Po przejściu na emeryturę warto znaleźć sposób na codzienne motywowanie swojego mózgu do pracy i zachowanie dobrej formy. Rozwiązywanie krzyżówek i sudoku, czytanie książek, gra w szachy, tworzenie map myśli… Trzeba robić wszystko, aby uniknąć rutyny, nie powtarzać automatycznie tych samych czynności i pobudzać mózg do działania, a on na pewno się za to odwdzięczy.
Wyjątkowo mocno mózg stymuluje praca twórcza. Na emeryturze ma się więcej czasu, aby spróbować swoich sił w malowaniu, szydełkowaniu, garncarstwie, florystyce, pisaniu np. pamiętników i wspomnień itp. Można robić to, co zawsze odkładało się na później.
Jeśli nie praca twórcza, to nauka języków obcych, wierszy i rymowanek (które potem można wykorzystać w zabawie z wnukami) albo… poznawanie nowych technologii. Są w błędzie ci, którzy twierdzą, że seniorzy niechętnie uczą się nowych rzeczy. Niech przykładem będzie Babcia Gamer, która przygodę z grami rozpoczęła po osiemdziesiątce i w wieku 84 lat nagrywała i puszczała na YouTubie filmiki o tym, jak gra. Słynna seniorka miała rzeszę wiernych fanów i miliony wyświetleń.
Jak poprawić pamięć
Naturalnym treningiem pamięci dla seniorów, a przy okazji dla ich bliskich, są gry planszowe i karciane. Dzięki grom mózg można ćwiczyć w towarzystwie, świetnie się przy tym bawiąc.
Także rozwiązywanie zadań i quizów o różnym stopniu trudności i tematyce sprawdzi się jako przyjemna gimnastyka intelektualna. Niektóre zestawy ćwiczeń zostały przygotowane z myślą o seniorach i ich codziennych albo okazjonalnych treningach pamięci.
W serii Zagadkopisy. Senior można znaleźć sudoku, quizy, rebusy i różne łamigłówki. Większość zagadek nawiązuje do czasów PRL-u, więc pozwala nie tylko na sprawdzenie wiedzy o tym okresie, ale też na zdobycie nowej. Babciom i dziadkom na pewno spodobają się duże litery i dołączona do zestawu lupa, która pomaga np. w rozwiązywaniu nanogramów, czyli obrazków logicznych. Zagadkopisy sprawdzają się też jako rodzinna rozrywka: można rozwiązywać zagadki wspólnie i przy okazji zachęcić seniorów do dzielenia się ich doświadczeniami i wspomnieniami.
Spotkanie przy niedzielnym obiedzie czy z okazji świąt to świetna okazja, aby wspólnie zagrać w grę planszową, skojarzenia, kalambury czy razem, na wesoło, rozwiązywać łamigłówki.
Wspólna gimnastyka pamięci
Często obawiamy się, że babcie i dziadkowie nie będą w ogóle zainteresowani ćwiczeniem pamięci, a już systematyczne ich wykonywanie będzie dla nich nużące. Zastanawiamy się także, czy quizowe pytania i łamigłówki nie będą dla nich za trudne i zamiast zachęcić do rozwiązywania, wywołają odwrotny skutek.
Kto najszybciej zachęci seniorów do treningów umysłu? Oczywiście wnuki. Wspólne rozwiązywanie zadań, gdy przy okazji babcia czy dziadek mogą pochwalić się swoją wiedzą i powspominać, a także razem nabywać nowe umiejętności, wpływa na zacieśnienie więzi między pokoleniami i jest sposobem na miłe spędzanie czasu. Jeśli dziadkowie czegoś nie są pewni lub nie znają rozwiązania zagadek, wnuczkowie zapewne w minutę znajdą odpowiedź w internecie. Maluchy natomiast mogą z babcią i dziadkiem grać w memory, wspólnie układać puzzle: to będzie wspaniale spędzony wspólny czas oraz przyjemny trening pamięci. Seniorzy naprawdę mogą zaskoczyć swoimi umiejętnościami, wiedzą i doświadczeniem oraz chęcią uczenia się nowych rzeczy, jeśli tylko będą mieli taką okazję.
Trening umysłu dla każdego
Trening pamięci, aby przyniósł rezultaty, musi być regularny, ale też różnorodny. Wymaga poświęcenia czasu, ale z pewnością jest wart wysiłku. Trzeba go dostosować do swoich możliwości i zainteresowań. Nasz mózg jest plastyczny, posiada wyjątkową zdolność regeneracji. Dzięki właściwemu stylowi życia, jakim jest zdrowe jedzenie, duża dawka ruchu, szczególnie na świeżym powietrzu, odpowiednia ilość snu i stymulowanie umysłu, możemy kształtować go w każdym wieku i przeciwdziałać jego starzeniu się.
Zdjęcia: Getty Images